John KauerzHieronder treft u twee artikelen aan die meer inzicht geven op het aangenomen nieuwe aanbestedingspakket. Het Europees Parlement richt zich in deze meer op het bedrijfsleven cq de inschrijvende partijen. Het artikel van Europa Decentraal richt zich meer op de aanbestedende diensten.
Publiek aanbesteden: kwaliteit belangrijker dan prijs alleen.
Vanuit het Europees Parlement COD
Nieuwe aanbestedingsregels moeten leiden tot meer concurrentie en zorgen voor maximale kwaliteit
Overheidsinstanties hoeven voortaan niet automatisch het laagste bod te kiezen in openbare aanbestedingen. Bij de aanschaf van goederen, diensten, aanbesteding van openbare werken of het afsluiten van concessiecontracten kunnen voortaan ook andere factoren worden meegewogen. Ook de mogelijkheden voor het MKB om mee te dingen naar overheidsopdrachten zijn verruimd.
Dit is het resultaat van een wetgevingspakket dat woensdag is aangenomen. Openbare aanbestedingen zijn goed voor 19% van het Europese binnenlands product. Het akkoord – waar in juni 2013 met de lidstaten overeenstemming over werd bereikt – beslaat drie nieuwe richtlijnen: een voor klassieke aanbestedingen (620 stemmen voor, 31 tegen en 30 onthoudingen), een voor publieke nutsfuncties (618 stemmen voor, 36 tegen en 26 onthoudingen) en een voor concessies (598 stemmen voor, 60 tegen en 18 onthoudingen).
Kwaliteit doorslaggevend
Voortaan kunnen behalve de prijs ook kwaliteit, milieueffecten, sociale factoren en innovatiepotentieel een rol spelen bij de selectie. Denk bijvoorbeeld aan een aanbieder die kwalitatief hoogwaardige voeding in een crèche aanbiedt of een aanbieder die mensen in dienst heeft met een handicap.
“Dit pakket vormt een stevig signaal naar de burgers die willen dat het publieke geld goed wordt besteed”, zei de rapporteur voor de aanbestedingsrichtlijn Marc Tarabella (S&D, BE). “Met de introductie van nieuwe criteria komt er een eind aan het dictaat van de laagste prijs en wordt kwaliteit weer doorslaggevend”, voegde hij er aan toe.
Innovatie stimuleren
Op verzoek van EP-leden is een nieuwe procedure toegevoegd waarin aanbieders kunnen worden aangemoedigd met innovatieve oplossingen voor specifieke problemen te komen waarbij bovendien de ruimte wordt geboden dat de contractpartijen samen nieuwe oplossingen ontwikkelen.
Minder bureaucratische rompslomp en kansen voor het MKB
De nieuwe richtlijnen maken het eenvoudiger voor bedrijven om mee te dingen naar opdrachten. Zo hoeft alleen nog de winnende partij alle originele achtergrondinformatie te verschaffen, wat volgens de Commissie leidt tot 80% minder bureaucratie. De nieuwe regels beogen ook dat grote opdrachten worden opgeknipt, zodat kleine bedrijven op onderdelen mee kunnen bieden.
Om gerommel met arbeidsvoorwaarden te voorkomen en de rechten van werknemers te garanderen, zijn de regels voor het contracteren van onderaannemers aangescherpt, net zoals de regels die absurd lage offertes tegen moeten gaan.
Lidstaten kunnen kiezen: publiek of privaat
Het akkoord met betrekking tot concessieverlening erkent de vrijheid van lidstaten om te kiezen hoe ze publieke werken of diensten willen realiseren: met eigen personeel of via uitbesteding. De nieuwe richtlijn schrijft ook NIET voor dat publieke organisaties geprivatiseerd moeten worden als ze publieke diensten aanbieden. Watervoorziening is vanwege het bijzondere belang buiten deze richtlijn gehouden.
Volgende stappen
De richtlijnen gaan 20 dagen na publicatie in het Publicatieblad van de EU. Daarna hebben lidstaten 24 maanden de tijd om de bepalingen om te zetten naar nationale wetgeving.
Europees Parlement stemt in met het nieuwe aanbestedingspakket
Vanuit Europa Decentraal
Het Europees Parlement heeft op woensdagmiddag 15 januari met ruime meerderheid ingestemd met een pakket van drie nieuwe aanbestedingsrichtlijnen. Het akkoord, waar in juni 2013 met de lidstaten overeenstemming over werd bereikt, beslaat een richtlijn voor klassieke aanbestedingen, een voor publieke nutsfuncties en een voor concessies. De lidstaten hebben na publicatie van de richtlijnen in het Publicatieblad van de EU twee jaar de tijd om de richtlijnen te implementeren. Daarna moeten ook decentrale overheden de nieuwe regels toepassen.
Belangrijkste wijzigingen
De nieuwe richtlijnen kennen een aantal wijzigingen ten opzichte van de vorigen. De belangrijkste wijzigingen voor decentrale overheden staan hieronder weergegeven.
Toepassingsgebied
De nieuwe richtlijnen bevatten wijzigingen van het toepassingsgebied. Het onderscheid tussen zogenoemde IIA- en IIB-diensten komt te vervallen. Daarvoor in de plaats komt een nieuw regime voor sociale en andere specifieke diensten. Voor sociale diensten boven een drempel van 750.000 euro gaat een licht aanbestedingsregime gelden. Daarnaast is de jurisprudentie van het Europese Hof met betrekking tot publiek-publieke samenwerking gecodificeerd in de nieuwe klassieke richtlijn.
Meer flexibiliteit
Hoewel de standaardprocedures de openbare en niet-openbare procedure blijven, kunnen aanbestedende diensten veel ruimer gebruik maken van de mededingingsprocedure met onderhandeling en de concurrentiegerichte dialoog. Deze procedures kunnen onder andere gebruikt worden wanneer de behoefte van de aanbestedende dienst niet vervuld kan worden door makkelijk verkrijgbare oplossingen.
Lichter regime subcentrale overheden
De lidstaten hebben de keuze om een lichter aanbestedingsregime voor subcentrale overheden in te voeren. Decentrale overheden zouden dan bij gebruik van een niet-openbare- of mededingingsprocedure kunnen volstaan met een vooraankondiging. Zij hoeven dan voor aanvang van de aanbesteding geen aparte aankondiging meer te plaatsen.
Verbeterde toegang MKB
De nieuwe richtlijnen moeten het gemakkelijker maken voor middelgrote en kleine bedrijven om mee te dingen naar overheidsopdrachten. Zo mag als omzeteis voor een bedrijf maximaal twee maal de geraamde waarde van de opdracht gevraagd worden. Daarnaast beogen de nieuwe regels ook dat grote opdrachten zoveel mogelijk worden onderverdeeld in percelen, zodat kleine bedrijven op onderdelen mee kunnen bieden.
Innovatie, sociale- en milieudoelstellingen stimuleren
De nieuwe richtlijnen bevatten geen verplichtingen om sociale-, milieu-, of innovatiedoelstellingen te integreren in het aanbestedingsproces. Wel bevatten ze een aantal nieuwe mogelijkheden om behalve prijs ook kwaliteit, milieueffecten, sociale factoren en innovatiepotentieel een rol te laten spelen bij de selectie.
Innovatiepartnerschap
Zo is een nieuwe procedure, het innovatiepartnerschap, toegevoegd waarin aanbieders kunnen worden aangemoedigd met innovatieve oplossingen voor specifieke problemen te komen. Daarbij wordt de ruimte geboden dat de contractpartijen samen nieuwe oplossingen ontwikkelen. Het gebruik van labels wordt ruimer toegestaan. Aanbestedende diensten kunnen sociale- en milieucriteria opnemen in de aanbestedingsstukken zolang deze verband houden met het voorwerp van de opdracht.
Richtlijn concessies
Het akkoord met betrekking tot concessieverlening erkent de vrijheid van lidstaten om te kiezen hoe ze publieke werken of diensten willen realiseren: met eigen personeel of via uitbesteding. De richtlijn concessies moet de transparantie, gelijkheid en rechtszekerheid bij de gunning van concessies waarborgen. De richtlijn bevat minimumcoördinatie voorwaarden voor nationale procedures voor de gunning van concessies. Voor de gunning van concessies zal een licht aanbestedingsregime gaan gelden.
Ruime meerderheid van stemmen
De richtlijnen zijn met ruime meerderheid van stemmen aangenomen:
- klassieke aanbestedingen: 620 stemmen voor, 31 tegen en 30 onthoudingen,
- publieke nutsfuncties: 618 stemmen voor, 36 tegen en 26 onthoudingen en
- concessies: 598 stemmen voor, 60 tegen en 18 onthoudingen.